Năm 2015, từng có một liên minh của "Ngũ đại gia" của Logistics Bình Dương, ngồi lại chuyện trò, thống nhất Anh em trong ngành, đừng đạp giá nữa. Bữa tiệc đó, chén chú chén anh khí thế lắm. Uống rượu chán chê rồi thì sau đó lại có tin một vài bên không giữ cam kết trong một bidding to bự. Thế là thôi, mạnh nhà nào nhà nấy chăm, chả ai còn thiết tha trao đổi tiếp. Chữ tín, chỉ có một lần, niềm tin bị tổn thương khó lấy lại. Nhưng cũng phải nói cho rõ, chủ trương và lời hứ hẹn ở cấp trên, thực thi lại nằm ở cấp dưới. Có những cái zig-zag từ một vài mắc xích nhỏ của cấp dưới nhưng dẫn đến mất hình ảnh của cấp trên, mà cái tôi của mỗi bác là quá lớn để có thể lắng nghe nhau, thông cảm cho nhau.
Năm 2016, mình là một thành viên trong tiểu ban Transportation & Logistics Steering Committee - thuộc EuroCham, nói chuyện ngang hàng và bình đẳng với GM của DHL Express, Mearsk, DSV, Kerry.. Làm theo phong cách Tây, tiểu ban TLSC họp hành có lịch, có agenda, có phân vai rõ ràng. Trước khi tham gia Committee này, tất cả member đều ký một thỏa thuận không liên minh để tránh hình thành một nhóm gây thao túng thị trường. Tây họ rất kỵ chuyện cạnh tranh bất bình đẳng, luôn quan niệm cạnh tranh tự do mới là động lực thúc đẩy tăng trưởng. Nhớ hồi đó, mình cũng phụ trách một phần trong dự thảo đưa tiếng nói của Eurocham liên quan đến Thuế nhà thầu ảnh hưởng đến hoạt động kho Ngoại quan.
Ở Việt Nam chỉ có khái niệm Hiệp hội Doanh nghiệp, chẳng hạn trong ngành Logistics thì tổ chức lớn nhất là Vietnam Logistics Business Association - VLA, ở Tp.HCM thì có Hiệp hội Logistics TP. Hồ Chí Minh. Tuy nhiên, có mấy điểm để trao đổi trong bức tranh lớn về tính liên kết chuỗi dịch vụ logistics:
1. Xét theo chuỗi dịch vụ, thì VLA đang là Hiệp hội tích cực nhất trong kết nối với các Hiệp hội bạn như Hiệp hội Vận tải Ô tô Việt Nam (VATA), Hiệp hội Cảng Biển Việt Nam (VPA), Hiệp hội Chủ hàng Vietnam (Vietnam Shipper), Hiệp hội Chủ tàu Việt Nam (VSA).. và về phía nhà nước là Tổng cục Hải Quan, Các cơ quan chính sách.. Tuy nhiên, mình cũng hiểu, mỗi nhóm dịch vụ lại có những mối bận tâm riêng và câu chuyện hợp tác nó không có dễ dàng khi mỗi bên chỉ nhìn thấy lợi ích/thiệt hại của mình. Hiệp hội cũng chỉ tạo sân chơi, kết nối, còn chơi như thế nào, đạt hiệu quả đến đâu là phụ thuộc rất lớn vào chất lượng và sự cam kết của Hội viên. Mình thì đánh giá rất cao các anh chị ở VLA, các anh chị HLA bởi câu chuyện làm cộng đồng ở Việt Nam khó vô cùng. Vấn đề ở đây là chúng ta đang rất cần một NHẠC TRƯỞNG để giải quyết bài toán hợp tác này.
2. Chắc những người trong ngành Logistics sẽ còn nhớ, Quyết định 200/QĐ-TTg ký ngày 14.02.2017 về Nâng cao năng lực cạnh tranh ngành dịch vụ logistics Việt Nam là một quyết định mang tính lịch sử khi đề cập trực tiếp đến Ngành logistics Việt Nam. Có tới 60 chương trình hành động đã được vạch ra, chỉ đạo đơn vị thực hiện, thời gian thực hiện, và đến nay, một số chương trình đã hoàn tất, một số chương trình có lẽ vẫn còn nằm trên giấy. Chủ trương rất rõ ràng, nhưng việc thực hiện, mình hiểu, vẫn còn là một hành trình dài: ai làm? nguồn lực ở đâu để làm? làm cho ai thụ hưởng? Mình thấy ngay cả câu chuyện đơn giản là Bản tin số liệu ngành trên trang https://nganhhang.vn/ trực thuộc TRUNG TÂM THÔNG TIN CÔNG NGHIỆP VÀ THƯƠNG MẠI (VITIC) - BỘ CÔNG THƯƠNG làm khá tốt, số liệu tốt, mà cũng chả mấy ai quan tâm, chủ yếu khi cần số liệu nào đó thì lại đi xin người quen. So với Tây, cách làm của chúng ta vẫn còn thiếu chú trọng trong công tác Nghiên cứu - Đào tạo - Phát triển, chỉ toàn đánh quả, chốt deal ngắn hạn thì đâu có tư duy xây dựng thứ gì dài hơn, to hơn?
3. Bạn bè mình trong ngành Logistics, đang làm trong các công ty lớn 3PL nước ngoài lẫn Việt Nam đều hỏi mình "Mặt bằng giá thuê kho khu vực Sóng Thần đang là bao nhiêu?". Mình cười. Khu vực Sóng Thần hiện có khoảng 30 kho lớn, mỗi kho diện tích bao nhiêu, đang đầy bao nhiêu, khách hàng gì thì chỉ cần đóng vai ông phụ xe, vào kho ngó một vòng là biết ngay, khó gì đâu? Còn chuyện giá, mở miệng ai cũng nói là nhạy cảm, confidential này nọ, thực ta Tây họ có cách làm hết, bằng cách break down cost ra: giá đất biết nè, giá xây biết nè, giá labor cost biết nè, giá thuê xe nâng biết nè, giá kệ kho biết nè. Rứa còn chi bí mật đâu. Dân trong nghề nhìn thoáng phát là biết hòm hòm giá tầm nào, còn chuyện con số lẻ, phết phẩy ai mà quan tâm. Vấn đề ở đây là, Ai cũng muốn biết Giá mà bên Bạn mình đang bán là bao nhiêu, nhưng lại Giữ khư khư giá mình đang bán vì sợ mất. Thế nên, các nhà 3PL thì cứ dấu diếm chứ phía chủ hàng thì lại biết hết trơn tất tần tật giá của từng ông 3PL thế nào, điểm mạnh yếu ra sao. Vậy là, khi một người ở trong tối ngắm mấy ông ngoài sáng, họ có power là vậy. Còn chúng ta, những người đang "cày sâu, cuốc bẫm" thì cứ lo ngay ngáy "Khách sắp hết hạn hợp đồng rồi, sắp mở bidding rồi, chả biết đứa nào sẽ nhảy vào giật nồi cơm của mình đây?".
Anh em ơi, nói thật, nếu mọi người bật bản đồ Kho dịch vụ logistics Việt Nam https://www.google.com/maps/d/u/0/edit... lên nhìn, sẽ thấy rõ kho của ai, nằm ở đâu, ước tính ngay diện tích và chạy xe vài vòng là biết Ai-là-Ai mà. Thế giới đang rất phẳng về thông tin, nếu chúng ta biết khai thác và cùng nhau phối hợp thì sẽ tốt cho ngành dịch vụ Logistics đấy. Vì sao?
- Có ai thử làm chương trình Loss Analysis cho chuỗi dịch vụ chưa? Chẳng hạn: xe tải giao hàng ở kho A chỉ mất 20 phút mà kho B - lân cận mất 40 phút, tại sao?
- Có ai thử phân tích nếu xe giao hàng bằng pallet vào ban đêm thì tiết kiệm bao nhiêu chưa?
- Có ai thử phân tích là nếu Kho làm từ 6h sáng, load hàng đầy xe để Xe tải đầy hàng chực chờ sẵn ở cửa ngõ Tp.HCM, hết cấm giờ là đi giao liền để tranh thủ được tua 3, tua 4 thì lợi ích cho ngành logistics là gì không?
Có rất nhiều CƠ HỘI để cùng nhau giảm chi phí, tăng giá trị nếu chúng ta có thể HỢP TÁC với nhau. Thế nên, ai mong muốn tham gia một LIÊN MINH về NÂNG CAO DỊCH VỤ, GIÁ TRỊ TRONG CONTRACT LOGISTICS thì chúng ta có thể cùng lập ra một nhóm để trao đổi, thảo luận giải pháp. Chuyện ai tham gia không quan trọng, nhưng đã tham gia thì phải có cái TÂM HỢP TÁC, CHIA SẺ. Chúng ta sẽ không uống rượu như sự kiện năm 2015, mà uống cà phê Việt Nam nhé!
Trân trọng và Yêu thương!
Opmerkingen